یادداشتِ پارسی‌گردان: مقاله‌ی حاضر به بررسی و معرفی قطعات سُغدی به خط مانوی می‌پردازد که موضوع‌شان کیهان‌زایی است. این قطعات از مهم‌ترین کشفیات در زمینه‌ی مطالعات مانوی به شمار می‌آیند و داده‌های ارزشمندی در مورد باورها و آئین‌های مانویان سغدی‌زبان ارائه می‌دهند. مهم‌ترین این یافته‌ها عبارتند از:
- اهمیت زبان سغدی در گسترش مانویت: زبان سغدی به‌عنوان زبان میانجی در جاده‌ی ابریشم و زبان گفتاری مانویان ایرانی‌تبار در آسیای میانه نقش مهمی در انتقال آموزه‌های مانوی داشته است.
- کیهان‌زایی در متن‌های مانوی: قطعات سغدیِ بررسی‌شده، تصویری جزئی از فرآیند آفرینش جهان و نقش بازیگران مختلف چون روح زنده، مادر روشنایی، و دیوها در این فرآیند ارائه می‌دهند.
- اهمیت نسخ خطی سغدی به خط مانوی: این نسخ خطی، کهن‌ترین و کامل‌ترین متون مانوی‌اند که تاکنون کشف شده‌اند و اطلاعات ارزشمندی در مورد زبان و ادبیات و فرهنگ مانویان در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند.
- ساختار متون: نوشته‌های سغدی به خط مانوی، ساختاری پیچیده و چندلایه دارند و دریافت همه‌جانبه و درک دقیق‌شان نیازمند مطالعات گسترده و بینارشته‌ای است.
و سرانجام اینکه، در این مقاله به‌طور خاص به بررسی سه نسخه‌ی خطی مهم پرداخته شده است: (۱) نسخه‌ی خطی اول: این نسخه، مفصل‌ترین گزارش موجود در مورد کیهان‌زایی مانوی است و به نقش روح زنده و مادر روشنایی در آفرینش جهان می‌پردازد. (۲) نسخه‌ی خطی دوم: این نسخه به آفرینش آسمان‌ها، دروازه‌ها و زمین می‌پردازد، و نقش دیوها در این فرآیند را بررسی می‌کند. (۳) نسخه‌ی خطی سوم: این نسخه به پیدایش کیهان و قوانین برگزیدگان و شنوندگان می‌پردازد.
