آیا ضمیر ناآگاه هنوز چیزی دارد که به ما بگوید؟ چنان باری بر گردن آن گذاشته‌ایم که به نظر میرسد تصمیم گرفته خاموش بماند. دیرزمانی تصور می‌شد که این امکان وجود دارد که بتوان پیام‌هایش را تفسیر کرد. انبوهی متخصص با هم مشارکت کردند تا این کار را به سرانجامی برسانند. در هر صورت نتایج کار ارزش چندانی نداشتند چون بنظر میرسد که احتمالا همه‌شان گمراه شد‌ه‌اند. آیا قطعی‌ست که ضمیر ناآگاه به زبانی غیرقابل‌ترجمه سخن میگوید؟ کاملا امکانش هست. ضرورت خواهد داشت که یکبار دیگر از اول آغاز کنیم. اول از همه واقعا این ضمیر ناآگاه چیست؟ جهانی جادویی پنهان در چه می‌دانیم کدام شکنج مغزی؟ خرده‌سینمایی درون‌ذات که متخصص در هرزه‌نگاری کودکان یا فرافکنی نقشه‌های کهن‌الگویی تثبیت‌شده است؟ روانکاوان جدید مدل‌های ایدئال ضدعفونی‌شده‌تر و پالوده‌تری را نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر از کار درآورده‌اند: آنها حالا ضمیر ناآگاهی ساختاری را پیشنهاد میدهند که خالی از هر فولکلور فرویدی یا یونگی قدیمی با شبکه‌های تفسیری، مراحل روان‌جنسی، و درام‌های روگرفته از عهد عتیق‌ست… بزعم‌شان ضمیر ناآگاه «ساختاری مثل زبان دارد». و بااینحال معلوم است که نه مثل زبانی هرروزه بلکه مثل زبانی ریاضیاتی. مثلا ژاک لکان اخیرا درباره «علائم» ضمیر ناآگاه صحبت کرده است…
